Menu
تیم نویسندگان ملکا
در این نوشته منظور ما از بهزیستی کارکنان و نیروی انسانی، نه این سازمان عریض و طویل دولتی است؛ نه کمک و مساعده دادن به نیروی انسانی.
بهزیستی کارمندان، ارتقا کیفیت زیست و همراهی با شرایط زیست نیروی انسانی در چارچوب قواعد سازمان است. اما برای اینکه کلمه‌ای ملموس و آشنا به ذهن به کاربرده‌باشیم، از بهزیستی کارکنان یا بهزیستی نیروی انسانی استفاده می‌کنیم. امری که به شدت بر روی افزایش و رشد بهره وری در سازمان اثر مثبت و سازنده دارد.
بهزیستی کارکنان و ارتقا عملکرد آنها را، شاید بتوان دو پای سازمان برای سرعت بخشیدن به این دونده استقامت، در مسیر رسیدن به اهدافش دانست.
بهزیستی کارکنان نقش حیاتی در بهره وری سازمان‌ها ایفا می‌کند و ارتقاء آن به عنوان یک عامل کلیدی برای افزایش عملکرد و موفقیت در سازمان‌ها در دستور کار بسیاری از مدیران، مدیران ارشد و رهبران سازمانی قرار گرفته است.
با توجه به تحقیقات علمی در زمینه مدیریت منابع انسانی و روانشناسی سازمانی، افزایش بهزیستی کارمندان باعث افزایش تعهد، ارتباطات سالم و کارایی در سازمان‌ها می‌شود.
این مقاله نیز به بررسی اجمالی بهزیستی کارمندان و اهمیت آن در بهره وری سازمان پرداخته، سپس به ارائه راهکار و چالش‌های عدم توجه به این مساله خواهد پرداخت.
بهزیستی کارمندان در سازمان‌های بزرگ و کشورهای توسعه یافته، به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت منابع انسانی سازمان‌هاشناخته می‌شود و از اهمیت فراوانی برخوردار است. پرورش فضای کاری مناسب و ارتقاء سطح رضایتمندی و احساس خوشبختی کارمندان تأثیر بسزایی بر بهره وری کاری سازمان‌ها خواهد داشت.
بهزیستی کارمندان به عنوان یک مفهوم کلی، به وضعیت کارمندان در محیط کاری اشاره دارد که شامل عوامل فیزیکی، روانشناختی، اجتماعی و اقتصادی است که تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر رضایت، سلامت و خوشبختی آنها دارد.
بهزیستی کارمندان نه تنها باعث افزایش رضایت و انگیزه کاری در آنها می‌شود بلکه به بهره وری و موفقیت مجموعه سازمان نیز کمک می‌کند.
به طور معمول، بهزیستی کارمندان ارتقا و رشد ترکیبی از موارد زیر است:
شامل مواردی مانند ساعات کاری، فشار کاری، اختیارات، میزان حقوق و دستمزد، فرصت‌های پیشرفت و توسعه فردی و فرصت‌های آموزش و پیشرفت شغلی است.
تاثیر مثبت یک محیط کاری مثبت و متعادل بر سلامت روانی و جسمانی کارمندان، کیفیت بهزیستی آنها را تضمین می‌کند.
ایجاد شرایط و امکاناتی برای تعادل بخشیدن به وقت کاری و وقت آزاد کارمندان، یعنی کمک به ایجاد بالانس کار در مقابل خانواده و زندگی شخصی به افزایش بهزیستی آنها بسیار کمک خواهد کرد.
محیط کاری که ارتباطات سالم و سازنده بین کارمندان، مدیران و همکاران در آن جریان داشته باشد، سازمان را در مسیر بهبود بهزیستی کارمندان قرار می‌دهد.
اطمینان از ثبات شغلی و عدم وجود نگرانی‌های اساسی درباره از دست دادن شغل و موقعیت، یکی از پارامترهای ثبات بهزیستی کارکنان است.
وجود شرایط و فرصت‌هایی برای رشد و توسعه فردی و حرفه‌ای نیروی انسانی، بهزیستی آنها را در شرایط ایده‌آل تری قرار خواهد داد و بر رضایتمندی شغلی آنها موثر است..
فرهنگ و ارزش‌هایی که در درون سازمان برقرار است، تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای در ایجاد یک محیط کاری مثبت و پشتیبانی از بهزیستی کارکنان دارد.
رابطه بین بهزیستی کارکنان و ارتقاء عملکرد در سازمان‌ها، یکی از موضوعات مهم در حوزه مدیریت منابع انسانی و روانشناسی سازمانی به ویژه در دهه اخیر است. همانطور که گفتیم بهزیستی کارمندان تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر عملکرد و بهره وری کارمندان داشته و با افزایش بهزیستی،به طور مستقیم عملکرد کارمندان نیز بهبود می‌یابد. این این رابطه بین عملکرد و زیست بهینه‌ی کارکنان می‌تواند از دو زاویه بررسی شود:
بهزیستی کارمندان اغلب باعث افزایش رضایت شغلی آنها می‌شود. کارمندانی که در یک محیط کاری سالم و بهبود یافته کار می‌کنند، احتمالاً از شغل خود لذت بیشتری می‌برند و انگیزه بیشتری برای انجام وظایف خود دارند. رضایت شغلی و انگیزه کاری بالا باعث می‌شود که کارمندان با انگیزه‌تر و پرقدرت‌تر به کار خود بپردازند و برای دستیابی به اهداف سازمانی بهتر تلاش کنند و سازمان در پایان برنده‌ی این رشد عملکرد خواهد بود.
بهزیستی کارمندان می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش تعارضات سازمانی و استرس در محیط کاری داشته باشد. تعارضات سازمانی و استرس می‌توانند از عملکرد کارمندان کاسته و به بهره وری کاری آسیب برسانند. اما محیط کاری سالم و رو به توسعه که بهبود بهزیستی کارمندان را تضمین می‌کند، می‌تواند به کاهش استرس و تعارضات سازمانی کمک شایانی کند و از نقض عملکرد و عدم پایداری کارمندان جلوگیری کند.
در دهه جدید و سال‌های پیش رو افزایش بهزیستی کارمندان به عنوان یکی از مولفه‌های مدیریت منابع انسانی، به عناون عنصری پذیرفته شده؛ که می‌تواند تأثیر بسزایی بر عملکرد و بهره وری کارمندان در سازمان‌ها داشته باشد. مدیران و رهبران سازمان‌ها باید به بهبود شرایط کاری، ارتقاء سلامت روانی و جسمانی کارمندان، ایجاد فرصت‌های رشد شخصی و حرفه‌ای، و ایجاد فضای کاری مناسب و محیطی حمایت کننده از بهزیستی کارمندان توجه ویژه‌ای داشته باشند تا از بهره وری و عملکرد بهتر در سازمان‌شان بهره‌مند شوند.
بهزیستی کارمندان تاثیرات مثبت چشمگیری بر ارتقا فرهنگ سازمانی دارد و می‌تواند بهبود و ارتقاء فرهنگ سازمانی را تسهیل کند. تعدادی از این تاثیرات مثبت را با هم مرور می‌کنیم.
کارمندانی که از شرایط کاری مطلوب و بهزیستی مناسب بهره‌مند هستند، احتمالاً تعهد بیشتری نسبت به سازمان از خود نشان می‌دهند. آنها احساس می‌کنند که سازمان به رفاه و خوشبختی آنها اهمیت می‌دهد و در نتیجه به عنوان یک بخش از سازمان، با انگیزه و تعهد بیشتر به اهداف و ارزش‌های سازمانی عمل می‌کنند.
بهزیستی کارمندان باعث ایجاد چرخه‌ی انگیزه و انرژی مثبت در سازمان می‌شود. کارمندانی که از محیط کاری مثبت و ارتقاء بهزیستی برخوردارند، احتمالاً در کار خود پویا و پرانرژی‌تر هستند و با انگیزه بیشتری به کار می‌پردازند.
بهبود بهزیستی کارمندان باعث ایجاد فضای کاری سالم و حمایت‌کننده و دوست‌داشتنی‌تر می‌شود. این فضا باعث افزایش همکاری بین کارمندان، تیم‌ها و ایجاد ارتباطات مثبت بین اعضای سازمان می‌شود. به این ترتیب، یک فرهنگ سازمانی متمایز و قوی‌تر شکل می‌گیرد.
کارمندانی که از بهزیستی مناسب برخوردار هستند، به احتمال زیاد احساس اعتماد و اطمینان به خود بیشتری می‌کنند. این اطمینان به آنها اجازه می‌دهد که ابتکار و خلاقیت بیشتری در انجام وظایف خود نشان دهند و راه‌حل‌های نوآورانه‌تری را ارائه دهند. عملی که به عنوان پیشران سازمان به سمت اهدافش عمل خواهد کرد.
یک فرهنگ سازمانی که به بهزیستی کارمندان اهمیت می‌دهد و همواره سعی در ارتقاء آن دارد، از یک سو، به حفظ استعدادهای موجود در سازمان کمک می‌کند و از سوی دیگر، به جذب استعدادهای جدید و تلنت‌های بازار کار کمک می‌کند.
بهزیستی کارمندان باعث ارتقاء انضباط سازمانی نیز می‌شود. کارمندانی که از شرایط کاری مطلوب و بهبود یافته بهره‌مند هستند، به احتمال زیاد نسبت به قوانین و مقررات سازمانی پایبند‌تر عمل می‌کنند و کمتر شاهد تعارضات سازمانی خواهید بود.
به طور کلی، بهزیستی کارمندان می‌تواند به عنوان یکی از عوامل مؤثر در تقویت فرهنگ سازمانی و افزایش عملکرد و بهره وری در سازمان‌ها باشد. سازمان‌ها باید توجه ویژه‌تری به بهبود شرایط کاری و بهزیستی کارمندان خود داشته باشند تا فرهنگ سازمانی سالم و موثری را ایجاد کنند.
برای بهبود بهزیستی کارمندان و ایجاد محیط کاری سالم و حامی نیروی انسانی، می‌توان از راهکارهای متنوعی استفاده کرد. راهکارهایی که می‌تواند سرعت سازمان در طی مسیر پیشرفت را تسریع کرده و رسیدن به اهداف اصلی سازمان را ساده‌تر کند.
این راهکارها به همراه یک رهبری هوشمند و موثر در کنار تعهد سازمانی، می‌توانند به بهبود بهزیستی کارمندان و افزایش عملکرد و بهره وری در سازمان‌ها کمک کنند. همچنین، این راهکارها بسته به وسعت سازمان، نیازها و منابع موجود متفاوت خواهند بود و باید به‌طور هوشمندانه و هدفمندانه متناسب با شرایط خاص هر سازمان، اجرا شوند.
عدم توجه به زیست کارکنان و نیروی انسانی در سازمان می‌تواند تأثیرات منفی جدی بر روی سازمان و عملکرد آن داشته باشد. برخی از اثرات عدم توجه به زیست کارکنان و نیروی انسان در سازمان عبارتند از:
عدم توجه به بهزیستی و زیست کارکنان می‌تواند باعث کاهش رضایت شغلی آنها شود. کارمندانی که از شرایط کاری نامناسب رنج می‌برند و به درستی حمایت نمی‌شوند، احتمالاً انگیزه کمتری برای انجام وظایف خود دارند.
عدم توجه به زیست کارکنان می‌تواند باعث افزایش استرس و تعارضات سازمانی در محیط کاری شود. این موضوع می‌تواند به اختلال در تمرکز ذهنی کارمندان و تضعیف عملکرد آنها منجر شود.
کارمندانی که از شرایط نامناسب رنج می‌برند و از حمایت کافی برخوردار نیستند، بهره وری و عملکرد کمتری دارند. این موضوع می‌تواند در نهایت، منجر به کاهش بهره وری کلی سازمان شود.
عدم توجه به زیست کارکنان ممکن است باعث افت تعداد کارکنان شود. کارمندانی که از شرایط کاری بد و حمایت ناکافی رنج می‌برند، ممکن است به دنبال انتقال به سازمان‌های دیگر یا ترک وظیفه خود باشند.
عدم توجه به زیست کارکنان ممکن است انگیزه برای ترقی و پیشرفت شغلی را کاهش دهد. اگر کارمندان احساس کنند که سازمان برای پیشرفت و رشد آنها اهمیتی قائل نیست، ممکن است تمایل کمتری به پیگیری فرصت‌های رشد و ترقی فردی و سازمانی داشته باشند.
عدم توجه به زیست کارکنان می‌تواند باعث افت توامان رفتار سازمانی و فرهنگ سازمانی شود. کارمندانی که از شرایط نامناسب بهزیستی شغلی رنج می‌برند، ممکن است به تدریج از ارتباطات سازمانی دور شوند و فرهنگ سازمانی را نادیده بگیرند.
در یک کلام توجه به زیست کارکنان و بهبود بهزیستی و شرایط کاری آنها، تأثیر مثبت بسیاری بر روی عملکرد، بهره وری و رفتار سازمانی خواهد داشت و می‌تواند به کاهش مشکلات و تعارضات سازمانی و افزایش کیفیت کارکنان و سازمان کمک کند.