در دنیای تغییرات سریع و پویای کنونی، حوزه منابع انسانی به عنوان یکی از عوامل حیاتی در موفقیت سازمانها نیز با شدت و به سرعت در حال تحول است. در سال 2023، ترندهای جدیدی در حوزه منابع انسانی به وجود آمده است که بر تمامی جنبههای این حوزه مهم کسبوکارها تأثیر میگذارد. در این مقاله، به بررسی برخی از ترندهای مهم در حوزه منابع انسانی در سال 2023 میپردازیم و تأثیر آنها بر سازمانها و کارکنان را مورد بررسی قرار میدهیم.
با ما و تیم نویسندگان ملکا همراه باشید.
چهار ترند منابع انسانی در چهارمین سال دههی جدید
تکنولوژی هوش مصنوعی (AI) در منابع انسانی
در سال 2023، استفاده از هوش مصنوعی در کنار دیگر فرایندها و فعالیتهای بشری، حوزه منابع انسانی هم به عنوان یکی از مهمترین ترندها مطرح است. هوش مصنوعی قابلیتهای بسیاری را در ارزیابی و جذب استعدادهای جدید، مدیریت عملکرد کارکنان، پیش بینی نیازهای سازمانی و بهبود فرایندهای جاری منابع انسانی و تحلیل و آنالیز دادههای درون سازمانی فراهم میکند. از جمله مهمترین استفادههای AI در این حوزه میتوان به:
- تحلیل دادهها (Data Analysis)
- رباتهای گفتگوی هوشمند (ChatBots)
- هوش تجمعی (Collective Intelligence)
اشاره کرد.
کارآفرینی درون سازمان
در سال 2023، سازمانها به دنبال ایجاد فضایی برای کارآفرینی داخلی در سازمان خود هستند. با توجه به رقابت شدید و نیاز به نوآوری، ترغیب کارکنان به کارآفرینی درون سازمان، رشد و توسعه آن را تسهیل میکند. در این سال به احتمال زیاد سازمانها تمرکز خود را بر تواناییها و استعدادهای داخلی متمرکز کرده و برای ایجاد فرصتهای کارآفرینی، سیستمها و فرآیندهای جدیدی را طراحی و پیادهسازی میکنند.
مدیریت انتقال دانش
با رشد سریع فناوری و تغییر و تحول سازمانی، مدیریت انتقال دانش به عنوان یکی از ترندهای مهم در سال 2023 مطرح است. سازمانها برای حفظ دانش و تجربیات کارکنان خود و جلوگیری از از دست رفتن آنها در نتیجه جابجایی، استخدام و یا بازنشستگی، به تکنولوژیهای مختلفی مانند پایگاههای دانش داخلی، سیستمهای مدیریت دانش و شبکههای اجتماعی داخلی روی آوردهاند.
کارِ دور و بیرون از سازمان
در سال 2023، مفهوم کار بیرون و دور از سازمان (remote work) یا به قول خودمان دورکاری، به عنوان یکی از ترندهای مهم منابع انسانی مطرح شدهاست.
به دلیل پاندمی جهانی و پیشرفت تکنولوژی، بسیاری از سازمانها به سمت فراهم کردن فرصتهای کار در لوکیشن های دور از سازمان برای کارکنان خود حرکت کردهاند. این روند از تعادل کار-زندگی بهتر، کاهش هزینههای عملیاتی برای سازمانها و دسترسی به استعدادهای جهانی بهرهبرداری میکند.
کرونا باعث شد، خیلی از سازمانها و شرکتها اقدام به راهاندازی زیرساختها و فرایندهای لازم برای دورکاری کارکنان خود کنند،حتی اگر در برنامه خودشان توجهی به آن نداشتند.
یک نیمنگاه به سال 2023
در بررسی کوتاه ترندهای مهم منابع انسانی در سال 2023، از هوش مصنوعی، ترویج کارآفرینی در سازمان، مدیریت انتقال دانش و رشد دورکاری صحبت کردیم. تمام این ترندها به سازمانها کمک میکنند تا با تغییرات روزافزون در محیط کسب و کار سازگاری یابند و به موفقیت بیشتر دست پیدا کنند. با پیشرفت تکنولوژی و تغییرات اجتماعی، منابع انسانی باید در کنار این ترندها بازنگری و تطبیق خود را با آینده ترسیم کنند.
اما در کنار همه این موارد، راهکار رشد و ارتقای نیروی انسانی و هماهنگسازی وی با این تحولات و تغییرات چیست؟
۵ راهکار جدید برای رشد و ارتقای نیروی انسانی در سال 2023
در سال 2023، راهکارهای رشد نیروی انسانی به منظور بهبود عملکرد، توسعه توانمندیها و افزایش رضایت کارکنان،روشهای متنوع و پیشرفتهای را شامل میشوند. در زیر، کوتاه و مختصر به برخی از جدیدترین راهکارهای رشد نیروی انسانی در سال 2023 اشاره میکنم:
ارتقای مهارتهای دیجیتال
در دنیای دیجیتالی امروز، ارتقای مهارتهای دیجیتال برای کارکنان ضروری است. اگر بگوئیم از تحصیلات اکادمیک هم واجبتر شده است، پربیراه نگفته ایم.
سازمانها باید برنامههای آموزشی جدید را به منظور افزایش آگاهی و توانمندی کارکنان در زمینه تکنولوژیهای روز دنیا، تحلیل دادهها، هوش مصنوعی و ابزارهای مرتبط ارائه دهند. ارتقای مهارتهای دیجیتال کارکنان در بهبود بهرهوری و افزایش توانایی کل سازمان تأثیرگذار است.
فراهمسازی فرصتهای یادگیری مستمر
یادگیری مستمر و طول عمری برای کارکنان بسیار مهم است. سازمانها باید فرصتهای آموزش و یادگیری مستمر را فراهم کنند، از طریق دورهها، کارگاهها، وبینارها، منابع آموزشی آنلاین و ارتباط با افراد دیگر در حوزههای مرتبط. این فرصتها به کارکنان اجازه میدهند مهارتهای جدید را یاد بگیرند، به روز باشند و در صنعت خود رشد کنند.
توسعه رهبری و مدیریت
رهبری و مدیریت موثر در سازمانها همیشه بسیار حائز اهمیت بوده است. اما در سال 2023، سازمانها باید به توسعه مهارتهای رهبری در کارکنان خود نیز اهمیت بدهند. هر نیروی انسانی باید یک رهبر کوچک سازمانی باشد.
راهبری و مدیریت آنها که خودشان رهبران درون سازمانی موفقی هستند، به مراتب راحت تر از کارکنان ناآگاه از مهارتهای رهبری است. این شامل مهارتهای مدیریت تیم، ارتباطات موثر، رهبری تحولی، انگیزش و مشارکت کارکنان است. سازمانها باید برنامههای آموزشی و کمکهای فردی را برای توسعه رهبری و مدیریت در سطوح مختلف سازمانی ارائه دهند.
ارتقای تعاملات سازمانی و فرهنگ سازمانی
تعاملات سازمانی موثر و فرهنگ سازمانی سالم اساس موفقیت و رشد حقیقی سازمانهاست. در سال 2023، سازمانها باید برنامهها و فرآیندهایی را برای بهبود تعاملات داخلی و ایجاد فضای کاری همکارانه و همراه با اعتماد بین کارکنان راهاندازی کنند. همچنین، ارزشها و اصول فرهنگ سازمانی باید در تمامی عناصر سازمانی جایگاهی مهم داشته باشند , در بدنه سازمان جاری باشد.
توازن کار-زندگی
توازن کار-زندگی به عنوان یکی از مواردی که بر رضایت و عملکرد کارکنان تأثیرگذار است، همچنان در این سال مورد توجه قرار میگیرد. سازمانها باید فرصتهایی برای ارتقای تعادل کار-زندگی کارکنان خود فراهم کنند، از جمله ارائه گزینههای کار در دوره، انعطاف پذیری زمانی، برنامههای تفریحی و حمایت از سلامت روانی و جسمی کارکنان.
باید توجه داشت که راهکارهای رشد نیروی انسانی ممکن است بسته به نوع صنعت، سازمان و محیط کسب و کار تفاوتهایی داشته باشند. بنابراین، بهتر است که راهکارها را با توجه به وضعیت خاص سازمان خود تنظیم و تطبیق دهید.
برای اجرای بهتر و دقیقتر این ارتقا درون سازمانی، میتوانید از مشاوران استراتژیک و کارشناسان تحول دیجیتال در سازمانها استفاده کنید.
۵ متد نوین رهبریِ نیروی انسانی در سازمانهای بزرگ
در سال 2023، سازمانهای بزرگ برای موفقیت و رشد پایدار، نیاز به رهبرانی دارند که با توجه به تغییرات جهان کسب و کار و نیازهای نوین نیروی انسانی، از متدهای رهبری نوین نیز استفاده کنند.
در زیر هرچند مختصر و کوتاه، به برخی از جدیدترین متدهای رهبری نیروی انسانی برای سازمانهای بزرگ در سال 2023 اشاره میکنیم:
رهبری تحولگرا
رهبری تحولی (Transformational Leadership) یکی از متدهای موثر در سازمانهای بزرگ است. رهبران تحولگرا، با الهامبخشی، ارتقای انگیزه، ایجاد اعتماد و ارتقای همکاری، بهبود عملکرد کارکنان و توانمندسازی آنها در جهت تحقق اهداف سازمانی کمک میکنند. آنها توانایی تغییر و نوآوری را در سازمان ترویج میکنند و به رهبری تیمی متمرکز هستند.
رهبری مشارکتی
رهبری مشارکتی (Participative Leadership) که به عنوان مدل رهبری دموکراتیک نیز شناخته میشود، در سازمانهای بزرگ بسیار اهمیت دارد. رهبران مشارکتی از دیدگاهها و نظرات کارکنان استفاده میکنند و در فرایند تصمیمگیری آنها را شریک میسازند. این نوع رهبری اعتماد و همکاری را تقویت میکند و ارتقای ارتباطات داخلی و تشویق ابداع و نوآوری را ترویج میکند.
رهبری سازمانی هوشمند
رهبری سازمانی هوشمند (Organizational Leadership) به مدیریت هوشمندانه و اثربخش منابع انسانی در سازمان تأکید میکند. رهبران سازمانی هوشمند، با استفاده از دادهها و تحلیلهای هوشمندانه، تصمیمگیریهای بهتر و استراتژیهای بهینه را تدوین میکنند. آنها به دنبال بهبود فرآیندها، بهرهوری و نتایج سازمانی هستند و به استفاده از فناوریهای نوین در مدیریت نیروی انسانی توجه میکنند.
رهبری انعطافپذیر
رهبری انعطافپذیر (Adaptive Leadership) به رهبری منطبق بر تغییرات و نوآوری متمرکز است. رهبران انعطافپذیر، با قدرت تطبیق با تحولات محیطی، مواجهه با موقعیتهای نامطلوب و تغییرات سریع، بهبود آگاهی سازمانی و تواناییهای تیمی، راهحلهای مناسب را ارائه میدهند. آنها توانایی رهبری در شرایط نامعلوم و تغییرات غیرمنتظره را دارا هستند.
رهبری سازمانی اخلاقگرا
رهبری سازمانی اخلاقگرا (Ethical Leadership) به ارزشها، اخلاق و رفتارهای صحیح و قانونی در سازمان توجه میکند. رهبران اخلاقی با ارائه نمونهای قدرتمند و اخلاقی، اعتماد و انگیزش کارکنان را تقویت میکنند. آنها به اهمیت احترام به حقوق انسانی، عدالت سازمانی و پاسخگویی به مسئولیتهای اجتماعی تأکید میکنند.
این متدها از طریق تقویت رابطه بین رهبران و کارکنان، ایجاد انگیزه و تعامل مثبت، توسعه توانمندیها و رشد شخصی و حرفهای کارکنان، بهبود فرایندهای سازمانی و ارتقای نتایج عملکرد کمک میکنند. باید توجه داشت که هر سازمان ممکن است نیازهای خاص خود را درباره رهبری داشته باشد و متدهایی را که با فرهنگ سازمانی و رویکردهای استراتژیک سازمان سازگاری داشته باشد، انتخاب کند.
شما در سال جدید و در این تغییر و تحول تکنولوژیک،لجستیک و علمی در حوزه منابع انسانی و رهبری نیروی انسانی چه برنامه ای برای سازمان خودتان دارید؟